بسم الله الرحمن الرحیم
منظومه بحر طویل
حماسه حضرت علی اکبر علیه السلام
مطلع
اشاره
این متن، بخش اول از منظومه بحر طویلی است، که در وصف حماسه حضرت علی اکبر علیه السلام، به عنایت خود آن حضرت، به تدریج در حال سرایش است. به مناسبت سالروز میلاد با سعادت آن حضرت، مطلع آن به صورت عمومی منتشر و تقدیم می شود. سراینده، شاعر نیست، و تنها ارادت قلبی خود به اهل بیت علیهم السلام را در کلام اظهار می کند؛ ان شاء الله اساتید ادب بر نواقص ادبی و اوزان آن چشم پوشی بفرمایند. با توجه به ورود ظریف به حوزههایی از مفاهیم، و تعابیری که ممکن است مورد سوال برخی عزیزان قرار گیرد، بعضا مرجع آن مفاهیم و تعابیر از قرآن کریم و سخن اهل بیت علیهم السلام، در پانوشتها ذکر شده است. ترکیب کلی منظومه، در اوزان مختلفی از بحر طویل سروده می شود، که البته مطلع، در عین حفظ این ترکیب کلی، در بخشهائی، گاه به غزل و گاه به شعر نو هم نزدیک شده است. امید است تا که مقبول درگاه خود آن حضرت علیه السلام، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و حضرت احدیت واقع شود.
اردوان مجیدی
11 شعبان 1445 – 2 اسفند1402
بابلسر
مطلع
حق چو نموده روی خود در رخ خلق منجلی[1] حیرت از آن کنم کز او غم بشود سینجلی[2]
جامع اسم حق شده شمس شموس او نبی (ص) [3] وان قمری که چهارده بدر تمام شد علی (ع)
شمس و قمر چه میکند؟ در دل آسمان حق اینکه ضیاء و آنکه نوری که نموده دلبری[4]
دل که شکسته عرش حق گشته بر آن مدار عشق[5] دور زند به گرد شمس و آن قمر مقابلش برابری
عرشه عرش اعظمش
مومن دل شکسته شد[6]
که امر حق از آن کند
در آسمان مدبری[7]
زینت آسمان کند
چراغ اهل خانه را
به نور حق کنند عیان
اهرمنان آشکار و باطنی[8]
کنند عیان در آسمان
شمس و قمر و انجمش
راه ز چاه آشکار و هر کمینگر نهان به روشنی[9]
نه آشکار ساز بس
که کشتی نجات شد![10]
سوار شو بر آن
رهی ز موجها به ساحلی
چه رهنما به ساحلی؟
که خود زمین ساحلند!
چه کشتیای؟
که بندر حقیقتند و بارگاه مقصدی![11]
منارها، نمادها،
چراغها، مثالها، و
گنجها و غارها
فرودگاه وحی و
گنج علم و
حلم راست منتهی[12]
ولایت نعیم و
صاحبان عقل و
رکن این زمین و
پایه کرم
مقربان و متقین و صادقین و
رهنمای راهیان روشنی
مثالهای عالی و
ودیعهدار حکمت و
محافظان سر حق
و داعیان نیکیاند و
دربهای رحمتند و
رهبران کاملی
در این زمین پر خطر
پناهگاه امتند و
کوکبان آسمان
ز امر حق در آسمان چراغ و
در زمین کنند دلبری
چنان محافظت شدند
از نفوذ و دستبرد رهزنان
که کر شدند و کور و دور،
جمله طاغیان ماردی[13]
شهاب حکمت شهان
پرانده جمله طاغیان
از استراق سمع و
دستبرد امر حق
چو زاغهای سارقی[14]
به آسمان پاک حق
دیو چو دست برزند
به شدت از محافظت
شهابها به پشت او معاقبی[15]
آنکه به فتنه بر ره
امر کند دو گوش تیز
شهاب در کمین او
چو شرّ و رشد شد خفی[16]
اراده کرده حق محققا
که دور باشد از ولا
غبار هر پلیدی و
مقامشان مطهرست و طاهری[17]
به عشق زینت ولا،
زمین و آسمان مطیع،
به هفت آسمان قضا
به وحی حق آمری[18]
مفسران اکبرند
همرهان اصغر ثقیلهاند
راسخون
حصارهای محکمند
در یم تلاطم تشابهی[19]
به حصنشان به معرفت
پناه جو
ز کید و مکر دشمنان
پناهگاه امتند و
دربهای شهر علم و
تیرهای ثاقبی[20]
چو در مرام معرفت
به نزدشان
بخوانی از کلام حق
درون پرده رحمت و
برون عذاب در مقابلی[21]
چو دور شد ز معرفت
کَرَند جمله گوشها
و قلبها به پوشش و
به مُهر گشته جاهلی[22]
درون شهر معرفت
درون پرده آی و بین
به شب مقام حمد و
فجر حق مقام شاهدی[23]
به معرفت مکرمند همرهانشان
در این سرا و آخرت
و نزدشان
ثبات گام صدق و
جایگاه حمد
نزد آن حقیقتی[24]
ز دربشان به صدق کن
به عرصه جهان ورود
که تا به صدق وارهی
از این جهان به یاری تسلطی[25]
و سلطنت ز نزد حق
به نزد محرمان بجو
پناه از مجادلان خودنگر
به حاکم سمیع و پربصیرتی[26]
به بالهای محرمان رازها
بر آسمان قرب حق
نفوذ کن
به قعر بحر معرفت
در این زمین
چونان نهنگ عنبری[27]
ز آسمان رحمتش
حیات را دمیده با نزول آب معرفت[28]
و عرش خود بر آن نهاد و
کردهات به حسن کار مبتلی[29]
به حکمتش،
چو نور محض بود هر کجا
برای دیدنش
به رسم عرف ضد
بیافرید ظلمتی[30]
در آن تلاطم زمان
فشانده شد شب سیه
چه با شتاب در طلب
کِشد به روی روز پوششی[31]
نشانهاش،
چو پوستین نور را
ز روز برکشد چنین
به تیرگی قدم زنی
ز حکمتش دمی کنی سکونتی[32]
شکافد از درون شب
نوید صبحدم به حق
چو دانهای حیات را
به سرزمین مردهای[33]
چونان که شب شود
به یک نشانه محو روز
تو محو حق شو اینچنین
که فضل را طلب کنی[34]
به فضل،
آفتاب و ماه را
به نظم
در مدار حق
به چرخش و به انجمش
تو را نموده رهبری[35]
دوازده کمان کشد
به چهارده منازلش
صعود کن
نزول کن
بچرخ گرد بدر کاملی
به سیزده قمر نگر
که شمس را نظر کنند
و هر قمر ز روبرو،
بدر تمام و جامعی
و آن قمر
چو رخ به غمزه دل ببرد و
شد نهان
که با همه وجود،
شب،
ظهور را طلب کنی
و شب نموده مبتلی
که حسن را کند جدا
که در سکون شب کنی
تدبری،
تعقلی
و جوششی[36]
به نشئهای
که گفته های محکم است و
عزم پایدار آن
به قلب خود شهود کن
کرانههای بی کران ثقل اکبری[37]
حیات جو به رحمتش
ز پرنیان بادهای ملک او
زحق شنو بشارتی،
به آب آسمان نما طهارتی[38]
چنین به جذبه ولا
چو گشته مبتلای شهریار، دل
ز هر امید غیر حق گسسته شو
بر او نما تبتلی[39]
تدبری به اختلاف روز و شب،
شود قلوب منقلب
کنی عبور با بصر
به عید متقین و
صاحبان جوهری[40]
به عزت و به مغفرت
بیافریده مرگ و زندگی
تلف نگشته حسن حال عاملان صالحین
به عرصه رفاقتی[41]
ز غافلان کنارگیر و
با صفا
به غارهای رحمتش
پناه بر
که خوش رفیق مخبتین
دهد ز لطف چرخشی [42]
بر آستان خانهاش
رفیق شو
که محرم سرای محترم شوی
که محرمانه در حرم
کنی طواف حرمت ولایتی
ز گنج خانهاش
بگیر زینت و
نما لباس متقین به تن
به این عقیده عقد کن
محبتش
به قلب پاک زینتی[43]
ز کار خود
و زینت زمین ره و
به زین آسمان نگر
که کوکبان چراغ و
برجها در آن
محافظ هدایتی[44]
شمس و قمر و انجمش
جمله همه مسخرند
که خلق را به امر حق
نمودهاند رهبری[45]
چه بر طریقت ادب
چه در مرام چند و چون
به پیششان
به امر حق سکوت کن
لعلکم ترحمی[46]
به روی آفتاب حق
نمیتوان نظر کنی
به نور او نظاره کن
فتاده بر رخ ولی
انجم زاهرین ببین
در خط و خال هر فلک
نقش جمال حق شده
در فلکین منجلی
نجم خود ار نظر کنی
شمس عظیم دیگری
در آسمان با جلال حق
ستاره هدایتی
مواقعش در آسمان
تجلی جلال اوست
بس قسم عظیم شد،
حق به سماء شده جلی[47]
نجم به نور حق همه
در دل لیل می تپد
به پیش شمس
فی النهار
خاضع است و منطوی
در آسمان حق شده
وسعت رحمتش چنان
هیچ نبود نقطهای
زنجم رهنما تهی
شمس محمد امین(ص)،
قمر امیر مومنین(ع)
و فاطمه(س)،
حسن(ع)،
حسین(ع)،
نه قمر دگر، ولی
محو ستاره می شوی؟
قصه نجم حق شنو
نجم تپنده ای چنان،
خود شده شمس محفلی
حق چو فرید مصطفی(س)،
به عرش ممتحن علا
به اوج هر علائی و
شده کمال کاملی
به یمن آن کمال او
ستوده حق خودش چنان
مبارک است بر خودش
و احسن است خالقی[48]
چنان کند ظهور،
وجه حق
در آن جمال یوسفش
که یازده ستاره،
آفتاب و ماه
سجده کرده بر جمال کاملی[49]
و بر کمال او چنان
دریغ باشد از سخا
نیافریند از کرم
مثال با جمال و با جلالتی
میان انجم آورد
مثال پر جمال او
نه بس جمال بی مثال،
عزت و جلالتی
و این مثال را
کند به شهد عشق مبتلی
کند ذبیح اکبر
و فدای ذبح اعظمی[50]
و نجم آفریده شد
به اوج جلوه و کمال
و نام او نهاد حق
نظیر مرتضی(ع) علی
چنان علی(ع) است عالی و
علا است نزد عرش حق
سخن کند به مصطفی(ص)
صدای مرتضی علی(ع)
بسکه علی(ع) است در نظر
و سینه گفته چون حسین(ع)
هم به پدر
هم سه پسر
علی(ع) علی علی(ع) علی
یکی علی اکبر و
یکی علی اصغرش
و زین عابدین شده
میان این دو شه علی(ع)
و آفرید اکبرش
چونان شبیه مصطفی(ص)
منطق و خَلق و خُلق او
نموده است صیقلی[51]
محرم راز حق شو و راز مُحَرَّم از صفا بازشنو به قربتی ز ماجرای غربتی
عقل کنار زن به جان، منظره بین به چشم دل ز پشت اشک چشم بین منظره حقیقتی
زمغرب حیات خود به مشرقت عبور کن به انتظار فجر حق و آن طلوع حکمتی
موی پری-
-شان کن و
پای برهنه زن به ره
در حرمش ورود کن
به دل به اشک گوهری
هان بنشین شنو زمن قصه عشق را به دل قصه شنو شنیدنی، دل کُند از قصه حق چشیدنی
بحر طویل او شنو، احسن قصهها ببین بسکه طویل و گوهرین، بحر علی است دیدنی
الحمد لله رب العالمین.
[1] – فَأَینَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ
[2] – ناد علیا مظهر العجائب، تجده عونا لک فی النّوائب، کلّ غمٍّ و هَمٍّ سَینجَلی، بِوَلایَتِکَ یا علیّ یا علی یا علی.
[3] – لَهُ الْأَسْمَاء الْحُسْنَى – و نیز: إِنِّی جَاعِلٌ فِی الأَرْضِ خَلِیفَةً … وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء کُلَّهَا – و نیز: وَإِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ – و نیز: لولاک لماخلقت الافلاک.
[4] – هُوَ الَّذِی جَعَلَ الشَّمْسَ ضِیاء وَالْقَمَرَ نُورًا
[5] – أنَّ قَلبَ المُؤمِنِ عَرشُ الرَّحمنِ
[6] – قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ – و نیز در مورد قرائت این آیه توسط امیرالمومنین علی علیه اسلام در هنگام تولد، از جمله در حدیث مناقب آل ابی طالب ج2 ص174 و سایر منابع– و نیز: أنَّ قَلبَ المُؤمِنِ عَرشُ الرَّحمنِ.
[7] – اللّهُ الَّذِی رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَیرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ کُلٌّ یجْرِی لأَجَلٍ مُّسَمًّى یدَبِّرُ الأَمْرَ – ونیز: ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَکُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِی وَلَا شَفِیعٍ أَفَلَا تَتَذَکَرُونَ یدَبِّرُ الْأَمْرَ مِنَ السَّمَاء إِلَى الْأَرْضِ – و نیز: رَفِیعُ الدَّرَجَاتِ ذُو الْعَرْشِ یلْقِی الرُّوحَ مِنْ أَمْرِهِ عَلَى مَن یشَاء مِنْ عِبَادِهِ – و نیز: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَطِیعُواْ اللّهَ وَأَطِیعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِی الأَمْرِ مِنکُمْ – و نیز: إِنَّ رَبَّکُمُ اللّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ یدَبِّرُ الأَمْرَ مَا مِن شَفِیعٍ إِلاَّ مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ذَلِکُمُ اللّهُ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ أَفَلاَ تَذَکَرُونَ – و نیز بسیاری دیگر.
[8] – وَلَقَدْ زَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِمَصَابِیحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِّلشَّیاطِینِ – و نیز: اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی وَ سَفینَهُ الْنِّجاة – و نیز: وَ مَصابيحِ الدُّجى.
[9] – قَالَ فَبِمَا أَغْوَیتَنِی لأَقْعُدَنَّ لَهُمْ صِرَاطَکَ الْمُسْتَقِیمَ – و نیز: وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُوْلِی الأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِینَ یسْتَنبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلاَ فَضْلُ اللّهِ عَلَیکُمْ وَرَحْمَتُهُ لاَتَّبَعْتُمُ الشَّیطَانَ إِلاَّ قَلِیلاً – و نیز: إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَواْ إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِّنَ الشَّیطَانِ تَذَکَرُواْ فَإِذَا هُم مُّبْصِرُونَ – و نیز: قَدْ أَنزَلَ اللَّهُ إِلَیکُمْ ذِکْرًا رَّسُولًا – و نیز: وَینَزِّلُ عَلَیکُم مِّن السَّمَاء مَاء لِّیطَهِّرَکُم بِهِ وَیذْهِبَ عَنکُمْ رِجْزَ الشَّیطَانِ وَلِیرْبِطَ عَلَى قُلُوبِکُمْ وَیثَبِّتَ بِهِ الأَقْدَامَ – و نیز: وَیوْمَ یعَضُّ الظَّالِمُ عَلَى یدَیهِ یقُولُ یا لَیتَنِی اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِیلًا …. لَقَدْ أَضَلَّنِی عَنِ الذِّکْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءنِی وَکَانَ الشَّیطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا وَقَالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا – و نیز: وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاء بُرُوجًا وَزَینَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیطَانٍ رَّجِیمٍ
[10] – اِنَّ الْحُسین مِصباحُ الْهُدی وَ سَفینَهُ الْنِّجاة.
[11] – فَکانُوا هُمُ السَّبیلَ إِلَیْکَ، وَالْمَسْلَکَ إِلى رِضْوانِکَ.
[12] – السَّلامُ عَلَیکمْ یا أَهْلَ بَیتِ النُّبُوَّةِ، وَمَوْضِعَ الرِّسالَةِ، وَمُخْتَلَفَ الْمَلائِکةِ، وَمَهْبِطَ الْوَحْی، وَمَعْدِنَ الرَّحْمَةِ، وَخُزَّانَ الْعِلْمِ، وَمُنْتَهَی الْحِلْمِ، وَأُصُولَ الْکرَمِ، وَقادَةَ الْأُمَمِ، وَأَوْلِیاءَ النِّعَمِ، وَعَناصِرَ الْأَبْرارِ، وَدَعائِمَ الْأَخْیارِ، وَساسَةَ الْعِبادِ، وَأَرْکانَ الْبِلادِ، وَأَبْوابَ الْإِیمانِ، وَأُمَناءَ الرَّحْمنِ، وَسُلالَةَ النَّبِیینَ، وَصَفْوَةَ الْمُرْسَلِینَ، وَعِتْرَةَ خِیرَةِ رَبِّ الْعالَمِینَ، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛ السَّلامُ عَلَی أَئِمَّةِ الْهُدَی، وَمَصابِیحِ الدُّجَی، وَأَعْلامِ التُّقَی، وَذَوِی النُّهَی وَأُولِی الْحِجَی، وَکهْفِ الْوَرَی، وَوَرَثَةِ الْأَنْبِیاءِ، وَالْمَثَلِ الْأَعْلَی، وَالدَّعْوَةِ الْحُسْنَی، وَحُجَجِ اللّهِ عَلَی أَهْلِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ وَالْأُولَی، وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ. السَّلامُ عَلَی مَحالِّ مَعْرِفَةِ اللّهِ، وَمَساکنِ بَرَکةِ اللّهِ، وَمَعَادِنِ حِکمَةِ اللّهِ، وَحَفَظَةِ سِرِّ اللّهِ، وَحَمَلَةِ کتابِ اللّهِ، وَأَوْصِیاءِ نَبِی اللّهِ وَذُرِّیةِ رَسُولِ اللّهِ، صَلَّی اللّهُ عَلَیهِ وآلِهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُه السَّلامُ عَلَی الدُّعاةِ إِلَی اللّهِ، وَالْأَدِلَّاءِ عَلَی مَرْضاةِ اللّهِ، وَالْمُسْتَقِرِّینَ فِی أَمْرِ اللّهِ، وَالتَّامِّینَ فِی مَحَبَّةِ اللّهِ، وَالْمُخْلِصِینَ فِی تَوْحِیدِ اللّهِ، وَالْمُظْهِرِینَ لِأَمْرِ اللّهِ وَنَهْیهِ، وَعِبادِهِ الْمُکرَمِینَ الَّذِینَ لَایسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَهُمْ بأَمْرِهِ یعْمَلُونَ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ، السَّلامُ عَلَی الْأَئِمَّةِ الدُّعاةِ، وَالْقادَةِ الْهُداةِ، وَالسَّادَةِ الْوُلاةِ، وَالذَّادَةِ الْحُماةِ، وَأَهْلِ الذِّکرِ وَأُولِی الْأَمْرِ، وَبَقِیةِ اللّهِ وَخِیرَتِهِ وَحِزْبِهِ وَعَیبَةِ عِلْمِهِ وَحُجَّتِهِ وَصِراطِهِ وَنُورِهِ وَبُرْهانِهِ وَرَحْمَةُ اللّهِ وَبَرَکاتُهُ؛ ….وَأَشْهَدُ أَنَّکمُ الْأَئِمَّةُ الرَّاشِدُونَ الْمَهْدِیونَ الْمَعْصُومُونَ الْمُکرَّمُونَ الْمُقَرَّبُونَ الْمُتَّقُونَ الصَّادِقُونَ الْمُصْطَفُونَ، الْمُطِیعُونَ لِلّهِ، الْقَوَّامُونَ بِأَمْرِهِ، الْعامِلونَ بِإِرَادَتِهِ، الْفائِزُونَ بِکرَامَتِهِ؛ اصْطَفاکمْ بِعِلْمِهِ، وَارْتَضاکمْ لِغَیبِهِ، وَاخْتارَکمْ لِسِرِّهِ، وَاجْتَباکمْ بِقُدْرَتِهِ، وَأَعَزَّکمْ بِهُداهُ، وَخَصَّکمْ بِبُرْهانِهِ، وَانْتَجَبَکمْ لِنُورِهِ، وَأَیدَکمْ بِرُوحِهِ، وَرَضِیکمْ خُلَفاءَ فِی أَرْضِهِ، وَحُجَجاً عَلَی بَرِیتِهِ، وَأَنْصاراً لِدِینِهِ، وَحَفَظَةً لِسِرِّهِ، وَخَزَنَةً لِعِلْمِهِ، وَمُسْتَوْدَعاً لِحِکمَتِهِ، وَتَرَاجِمَةً لِوَحْیهِ، وَأَرْکاناً لِتَوْحِیدِهِ، وَشُهَداءَ عَلَی خَلْقِهِ، وَأَعْلاماً لِعِبادِهِ، وَمَناراً فِی بِلادِهِ، وَأَدِلَّاءَ عَلَی صِرَاطِهِ، عَصَمَکمُ اللّهُ مِنَ الزَّلَلِ، وَآمَنَکمْ مِنَ الْفِتَنِ، وَطَهَّرَکمْ مِنَ الدَّنَسِ، وَأَذْهَبَ عَنْکمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَکمْ تَطْهِیرا.
[13] – إِنَّا زَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ وَحِفْظًا مِّن کُلِّ شَیطَانٍ مَّارِدٍ لَا یسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلَى وَیقْذَفُونَ مِن کُلِّ جَانِبٍ دُحُورًا وَلَهُمْ عَذَابٌ وَاصِبٌ إِلَّا مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ ثَاقِبٌ.
[14] – وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاء بُرُوجًا وَزَینَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیطَانٍ رَّجِیمٍ إِلاَّ مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهَابٌ مُّبِینٌ.
[15] – قُلْ أُوحِی إِلَی أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِّنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا …. وَأَنَّا لَمَسْنَا السَّمَاء فَوَجَدْنَاهَا مُلِئَتْ حَرَسًا شَدِیدًا وَشُهُبًا.
[16] – وَأَنَّا کُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَن یسْتَمِعِ الْآنَ یجِدْ لَهُ شِهَابًا رَّصَدًا وَأَنَّا لَا نَدْرِی أَشَرٌّ أُرِیدَ بِمَن فِی الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا.
[17] – إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا.
[18] – ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِی دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِیا طَوْعًا أَوْ کَرْهًا قَالَتَا أَتَینَا طَائِعِینَ فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یوْمَینِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ.
[19] – هُوَ الَّذِی أَنزَلَ عَلَیکَ الْکِتَابَ مِنْهُ آیاتٌ مُّحْکَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیغٌ فَیتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِیلِهِ وَمَا یعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یقُولُونَ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا یذَّکَرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ – و نیز: انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله وعترتی.ً
[20] – وَلَایَةُ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ حِصْنِی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی – و نیز: وَکهْفِ الْوَرَی – و نیز: أنَا مَدینَهُ العِلمِ وعَلِیٌّ بابُها – و نیز: النَّجْمُ الثَّاقِبُ.
[21] – وَإِذَا قَرَأْتَ الْقُرآنَ جَعَلْنَا بَینَکَ وَبَینَ الَّذِینَ لاَ یؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ حِجَابًا مَّسْتُورًا وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً أَن یفْقَهُوهُ وَفِی آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا – و نیز: یوْمَ یقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَرَاءکُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَینَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ.
[22] – وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَکِنَّةً أَن یفْقَهُوهُ وَفِی آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِذَا ذَکَرْتَ رَبَّکَ فِی الْقُرْآنِ وَحْدَهُ وَلَّوْاْ عَلَى أَدْبَارِهِمْ نُفُورًا.
[23] – أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّیلِ وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا وَمِنَ اللَّیلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّکَ عَسَى أَن یبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقَامًا مَّحْمُودًا
[24] – فَاَسْئَلُ اللَّهَ الَّذي اَكْرَمَني بِمَعْرِفَتِكُمْ، وَمَعْرِفَةِ اَوْلِيآئِكُمْ، وَرَزَقَنِي الْبَرآئَةَ مِنْ اَعْدآئِكُمْ، اَنْ يَجْعَلَني مَعَكُمْ فِي الدُّنْيا وَالْأخِرَةِ، وَاَنْ يُثَبِّتَ لي عِنْدَكُمْ قَدَمَ صِدْقٍ فِي الدُّنْيا وَالْأخِرَةِ، وَاَسْئَلُهُ اَنْ يُبَلِّغَنِي الْمَقامَ الْمَحْمُودَ لَكُمْ عِنْدَ اللَّه.
[25] – وَقُل رَّبِّ أَدْخِلْنِی مُدْخَلَ صِدْقٍ وَأَخْرِجْنِی مُخْرَجَ صِدْقٍ وَاجْعَل لِّی مِن لَّدُنکَ سُلْطَانًا نَّصِیرًا
[26] – وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا مُوسَى بِآیاتِنَا وَسُلْطَانٍ مُّبِینٍ – و نیز: إِنَّ الَّذِینَ یجَادِلُونَ فِی آیاتِ اللَّهِ بِغَیرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ إِن فِی صُدُورِهِمْ إِلَّا کِبْرٌ مَّا هُم بِبَالِغِیهِ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ.
[27] – یا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَن تَنفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانفُذُوا لَا تَنفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ.
[28] – وَمِنْ آیاتِهِ یرِیکُمُ الْبَرْقَ خَوْفًا وَطَمَعًا وَینَزِّلُ مِنَ السَّمَاء مَاء فَیحْیی بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیاتٍ لِّقَوْمٍ یعْقِلُونَ.
[29] – وَکَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِیبْلُوَکُمْ أَیکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً.
[30] – وَ بِحِکْمَتِکَ الَّتِی صَنَعْتَ بِهَا الْعَجَائِبَ وَ خَلَقْتَ بِهَا الظُّلْمَهَ وَ جَعَلْتَهَا لَیْلا وَ جَعَلْتَ اللَّیْلَ سَکَنا – و نیز: لا يعرف الشيء الا بضده.
[31] – یغْشِی اللَّیلَ النَّهَارَ یطْلُبُهُ حَثِیثًا
[32] – وَآیةٌ لَّهُمْ اللَّیلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ – و نیز: وَجَعَلَ اللَّیلَ سَکَنًا – و نیز: وَ بِحِکْمَتِکَ الَّتِی … وَ جَعَلْتَ اللَّیْلَ سَکَنا
[33] – إِنَّ اللّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى یخْرِجُ الْحَی مِنَ الْمَیتِ وَمُخْرِجُ الْمَیتِ مِنَ الْحَی ذَلِکُمُ اللّهُ فَأَنَّى تُؤْفَکُونَ فَالِقُ الإِصْبَاحِ – و نیز: یولِجُ اللَّیلَ فِی النَّهَارِ وَیولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیلِ.
[34] – وَجَعَلْنَا اللَّیلَ وَالنَّهَارَ آیتَینِ فَمَحَوْنَا آیةَ اللَّیلِ وَجَعَلْنَا آیةَ النَّهَارِ مُبْصِرَةً لِتَبْتَغُواْ فَضْلاً مِّن رَّبِّکُمْ
[35] – وَالشَّمْسُ تَجْرِی لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّى عَادَ کَالْعُرْجُونِ الْقَدِیمِ لَا الشَّمْسُ ینبَغِی لَهَا أَن تُدْرِکَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّیلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَکُلٌّ فِی فَلَکٍ یسْبَحُونَ – و نیز: وَجَعَلَ اللَّیلَ سَکَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِی ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الآیاتِ لِقَوْمٍ یعْلَمُونَ.
[36] – وَکَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاء لِیبْلُوَکُمْ أَیکُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً – و نیز: وَبِاللَّیلِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ
[37] – إِنَّا سَنُلْقِی عَلَیکَ قَوْلًا ثَقِیلًا إِنَّ نَاشِئَةَ اللَّیلِ هِی أَشَدُّ وَطْءًا وَأَقْوَمُ قِیلًا – و نیز: وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا.
[38] – وَهُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا وَهُوَ الَّذِی أَرْسَلَ الرِّیاحَ بُشْرًا بَینَ یدَی رَحْمَتِهِ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاء مَاء طَهُورًا لِنُحْیی بِهِ بَلْدَةً مَّیتًا وَنُسْقِیهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِی کَثِیرًا – و نیز: وَلِسُلَیمَانَ الرِّیحَ عَاصِفَةً تَجْرِی بِأَمْرِهِ إِلَى الْأَرْضِ الَّتِی بَارَکْنَا فِیهَا.
[39] – وَاذْکُرِ اسْمَ رَبِّکَ وَتَبَتَّلْ إِلَیهِ تَبْتِیلًا.
[40] – یقَلِّبُ اللَّهُ اللَّیلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِی ذَلِکَ لَعِبْرَةً لِّأُوْلِی الْأَبْصَارِ – و نیز: إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلاَفِ اللَّیلِ وَالنَّهَارِ لآیاتٍ لِّأُوْلِی الألْبَابِ – و نیز: إِنَّ فِی اخْتِلاَفِ اللَّیلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللّهُ فِی السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لآیاتٍ لِّقَوْمٍ یتَّقُونَ – و نیز: یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال.
[41] – الَّذِی خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَیاةَ لِیبْلُوَکُمْ أَیکُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِیزُ الْغَفُورُ – و نیز: إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِیعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا أُوْلَئِکَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ یحَلَّوْنَ فِیهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِن ذَهَبٍ وَیلْبَسُونَ ثِیابًا خُضْرًا مِّن سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُّتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَى الْأَرَائِکِ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا – و نیز: یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار، یا محول الحول و الاحوال، حول حالنا الی احسن الحال.
[42] – وکَهْفِ الْحَصِینِ وَ غِیَاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ – و نیز: وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا یعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْکَهْفِ ینشُرْ لَکُمْ رَبُّکُم مِّن رَّحمته ویهَیئْ لَکُم مِّنْ أَمْرِکُم مِّرْفَقًا وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَاوَرُ عَن کَهْفِهِمْ ذَاتَ الْیمِینِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِی فَجْوَةٍ مِّنْهُ ذَلِکَ مِنْ آیاتِ اللَّهِ مَن یهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِی وَمَن یضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِیا مُّرْشِدًا وَتَحْسَبُهُمْ أَیقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ
[43] – یا بَنِی آدَمَ قَدْ أَنزَلْنَا عَلَیکُمْ لِبَاسًا یوَارِی سَوْءَاتِکُمْ وَرِیشًا وَلِبَاسُ التَّقْوَىَ ذَلِکَ خَیرٌ …. یا بَنِی آدَمَ خُذُواْ زِینَتَکُمْ عِندَ کُلِّ مَسْجِدٍ – و نیز: وَلَکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیکُمُ الْإِیمَانَ وَزَینَهُ فِی قُلُوبِکُمْ – و نیز: إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ.
[44] – إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِینَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَیهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا – و نیز: وَإِذْ زَینَ لَهُمُ الشَّیطَانُ أَعْمَالَهُمْ – و نیز: زُینَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ – و نیز کَذَلِکَ زُینَ لِلْمُسْرِفِینَ مَا کَانُواْ یعْمَلُونَ – و نیز: زُینَ لِلَّذِینَ کَفَرُواْ مَکْرُهُمْ – و نیز: الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَالْبَاقِیاتُ الصَّالِحَاتُ خَیرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیرٌ أَمَلًا – و نیز: زُینَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوَاتِ … – و نیز: اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَیاةُ الدُّنْیا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِینَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَینَکُمْ وَتَکَاثُرٌ فِی الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلَادِ – و نیز: إِنَّا زَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ وَحِفْظًا مِّن کُلِّ شَیطَانٍ مَّارِدٍ – و نیز: وَلَقَدْ زَینَّا السَّمَاء الدُّنْیا بِمَصَابِیحَ وَجَعَلْنَاهَا رُجُومًا لِّلشَّیاطِینِ – و نیز: وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِی السَّمَاء بُرُوجًا وَزَینَّاهَا لِلنَّاظِرِینَ وَحَفِظْنَاهَا مِن کُلِّ شَیطَانٍ رَّجِیمٍ.
[45] – وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَکَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ
[46] – وَإِذَا قُرِىءَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُواْ لَهُ وَأَنصِتُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ.
[47] – فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِیمٌ.
[48] – فَتَبَارَکَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِینَ.
[49] – إِذْ قَالَ یوسُفُ لِأَبِیهِ یا أَبتِ إِنِّی رَأَیتُ أَحَدَ عَشَرَ کَوْکَبًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ رَأَیتُهُمْ لِی سَاجِدِینَ.
[50] – وَفَدَینَاهُ بِذِبْحٍ عَظِیمٍ
[51] – اشبه الناس خَلقا و خُلقا و منطقا برسولك.