اجتماع فعالان جبهه مقاومت تعلیم و تربیت؛  مشهد مقدس

معرفی، فهرست و فرایند فعالیت کارگروههای بررسی، نقد و مباحثه

سیاستهای هم افزائی اجتماعی در تحول راهبردی نظام تربیت

شهریور 1402

معماری هم افزائی اجتماعی برای تحول راهبردی نظام تربیت

طی دو دهه گذشته، تلاش فعالان مردمی تعلیم و تربیت، نه فقط در ابداع رویکردهای تربیتی، و راه اندازی مدارس متمرکز بوده است، بلکه معماری یک حرکت خودسازمانده و هم‌افزا در استفاده از ظرفیت مردمی، در تعامل با ساختارهای حاکمیتی، نیز طراحی شده است. یک معماری، که از یک سو می تواند فعالیت فعالان نظام تربیت را منسجم کرده، و از سوی دیگر، آن را در عین استقلال و حفظ خودجوشی و خودسازماندهی، با تعامل با ساختارهای نظام رسمی، در چهارچوب حاکمیت، تعریف کرده، قاعده‌مند و قابل نظارت کند.

در این معماری، در یک حرکت نرم و کم‌چالش، از عقل و خلاقیت جمعی و توان مردم، برای تحقق الگوهای مختلف که به نیازهای متنوع جامعه جدید پاسخ دهند، در تعامل با نظام رسمی کنونی، و در چارچوب حاکمیت، استفاده می‌شود.

به نظر می‌رسد تنها اگر اجازه داده شود، که الگوهای متنوع تربیتی، مبتنی بر یک معماری منسجم، در چارچوب راهبردی حاکمیت، هم‌افزا شوند، تحول نهادی و در بطن جامعه، به تدریج، به نرمی و به صورت خودانگیخته اتفاق خواهد افتاد.  ضمن آنکه به رسمیت شناختن این تلاش فعالان و معماری حرکت آنها، و تنظیم مقررات و معادلات تحول نظام رسمی بر این اساس، تسریع کننده آن خواهد بود.

راهبرد ملی و بسته سیاستی

بر اساس این معماری، یک راهبرد نهادی ملی پیشنهادی، تدوین و ارائه شده است. سند پیشنهادی ”تربیت برای تمدن سازی نوین اسلامی – راهبرد ملی و تمدنی تحول تربیت عمومی و رسمی“، در سال 1401، پس از دو دهه مطالعه و تعامل مستمر بین فعالین مردمی حوزه تربیت، و متخصصین و صاحبنظران، و متولیان و مسئولین حوزه‌های اجرائی، و نیز متولیان تدوین و اجرای سند تحول بنیادین، به عنوان مکمل سند تحول بنیادین، ارائه شد. طی یک سال، پس از دریافت نقدها و نظرات جمع زیادی از فعالان و صاحبنظران حوزه تعلیم و تربیت، نگارش دوم آن در اردیبهشت ماه سال 1402، ارائه گردید.

همچنین به درخواست ستاد تعلیم و تربیت شورای عالی انقلاب فرهنگی، بر اساس این سند، یک بسته سیاستی، برای بررسی و تصویب آن شورا، تنظیم و به شورا ارائه شد. تصمیم بر آن شد که این بسته سیاستی، در تعامل فعالان تحولی نظام تربیت، مورد نقد و بررسی قرار گرفته، تا از یک سو این سیاستها مطابق با نیازها و واقعیتها، تنظیم و اصلاح شود، و از سوی دیگر، بتدریج گفتمان سازی مناسب، و اجماع فعالان در مورد آن محقق شود.

جمعی از صاحبنظران مردمی و غیر دولتی، در حوزه سیاستگذاری نظام تربیت، با تشکیل قرارگاه هم افزا، انجام این ماموریت مهم را برعهده گرفتند. این قرارگاه تلاش می کند، در یک فرایند تدریجی، بررسی، نقد و اصلاح و تکامل این سیاستها، را با مشارکت اغلب فعالان تربیت و بخصوص صاحبنظران در زمینه سیاستگذاری نظام تربیت، انجام دهد.

همایش اجتماع فعالان جبهه مقاومت تعلیم و تربیت، که در شهریور ماه 1402، در مشهد مقدس برگزار می شود، فرصت مناسبی برای این مشارکت و شکل گیری این هم افزائی است. در این همایش، طی چند روز، فعالانی که در زمینه سیاستگذاری نظام تربیت، صاحبنظر و دارای دغدغه هستند، می توانند در کارگروه های بررسی این بسته سیاستی، مشارکت نمایند. طی مدت همایش، ممکن است بررسی بسته های سیاستی به صورت کامل انجام شده، و در انتهای همایش نیز بیانیه حضار برای پیشنهاد این بسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی، تنظیم شود؛ یا در صورتی که نیاز به بررسی بیشتری وجود داشته باشد، توسط جمع، برنامه منسجمی برای تداوم مشارکت اعضای کارگروهها، طی بعد از ایام همایش، تا رسیدن به نتیجه مشخص، اتخاذ می شود.

 برنامه عمومی کارگروهها

برای مباحثه در مورد سیاستهای هم افزائی اجتماعی، تشکیل 5  کارگروه زیر پیشنهاد می شود. در هر یک از کارگروهها، در حوزه موضوع کارگروه، بررسی، نقد و مباحثه انجام می‌شود. با توجه به اینکه همه مواد اصلی و تکمیلی، بخشی از یک ساختار منسجم و به هم پیوسته هستند، و هر یک با توجه به جایگاه بقیه مواد، معنا دار خواهند بود، بررسی، نقد و مباحثه، در هر یک از کارگروهها، باید با زمینه عمومی نگاه به کل مواد، انجام شود. اما در هر کارگروه، مرور و مباحثه، علاوه بر کل مواد، اختصاصا در مورد موادی که مشخصا در زمینه کارگروه است، متمرکز می شود. نظرات هر کارگروه هم، هم در زمینه کل مواد، و هم در زمینه مواد اختصاصی آن موضوع، منعکس شده و در جلسات کارگروه تلفیق، توسط نمایندگان هر کارگروه، مطرح می شود.

فهرست کارگروهها و حوزه موضوعی آنها

1. کارگروه الگوهای متنوع برنامه درسی: تنوع الگوهای برنامه درسی، برنامه درسی راهبردی ملی، مستقل شدن اهداف آموزش از پایه ها، مدارس نوآور. (بخصوص مواد 1، 3، تکمیلی 3 -5، 4 -1، 4- 12 و 4- 13)
2. کارگروه حکمرانی توزیع شده: اعتبار بخشی توسط نهادهای اعتبار سنجی و نظارتی حاکمیتی و اجتماعی؛ مقررات، و سازوکارهای بررسی، تصویب، نظارت، ارزشیابی؛ نهادهای دیده بان. (بخصوص مواد 2، 3، 4، 5، و تمام مواد تکمیلی فصل های چهار و پنج)
3. کارگروه تامین منابع مالی و تحصیل رایگان عمومی: مدارس خوداتکا؛ عدالت آموزشی؛ تاسا (تامین اعتبار سرانه آموزشی). (همه مواد اصلی و تکمیلی فصل چهارم)
4. کارگروه شایستگی محوری الگوهای تربیت: گواهینامه باز، الگوهای سنجش و ارتقاء شایستگی ها. (ماده 6 و ماده تکمیلی 5 -1)
5. کارگروه توزیع تنوع به کنکور (ماده 7).

فرایند عمومی جلسات و مباحثات

1. پیش مطالعه سند و توضیحات عمومی در مورد آن، پیش از برگزاری همایش
2. انتخاب کارگروه متناسب با زمینه تخصصی، توسط هر یک از اعضا
3. جلسه مشترک تبیین عمومی ساختار سیاستها و معماری کلان و زمینه های آنها
4. تشکیل کارگروهها، و مباحثه در مورد کل ترکیب سیاستها و مواد اختصاصی مرتبط با موضوع کارگروه
   • تعیین مدیر کارگروه توسط اعضاء کارگروه
   • مرور فرایند بررسی، نقد و بحث توسط کارگروه و تعیین زمان بندی
   • مرور کلیات سیاستها (بسته سیاستی)، و نقد و تحلیل آن، از منظر موضوع کارگروه
   • مرور بندهای اختصاصی مرتبط با موضوع کارگروه، و بررسی و نقد آنها
   • جمع بندی نظرات و اصلاحات پیشنهادی
   • انتخاب 2 نماینده برای طرح نظرات و اصلاحات پیشنهادی، در کارگروه تلفیق
5. تشکیل کارگروه تلفیق و جمع بندی مباحثات و نتیجه گیری
   • طرح دیدگاههای کارگروهها در زمینه کلیات سیاستها و مواد اختصاصی
   • تصمیم گیری جمعی در مورد ادامه مسیر بررسی و تصویب سیاستها
   • جمع بندی سیاستها تا این مرحله

سیاستهای هم افزائی اجتماعی در تحول راهبردی نظام تربیت 1402-1-26-2

معرفی، فهرست و فرایند کارگروههای مباحثه سیاستها در همایش مشهد – شهریور 1402